Urząd Gminy Miłoradz - miloradz.malbork.pl

Ossarium w Bystrzu

Gotycka kaplica cmentarna zbudowana w pierwszej połowie XIV w. dla złożenia w jednym miejscu kości poległych w wojnie trzynastoletniej (1454 - 1466). W 1590 roku zniszczona została w wyniku uderzenia pioruna. Po odbudowie kilkakrotnie remontowana, ostatni raz w 1952 r. W 1970 roku przeprowadzono prace zabezpieczające. Kaplica jest murowana z czerwonej cegły na zaprawie wapiennej. Oparta jest na rzucie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 224 na 242 cm. Zwieńczona została półkolistą kopułą z czterema ceglanymi żebrami oraz kulą. Na wewnętrznych ścianach znajdują się niezwykle cenne malowidła. Ossarium z Bystrza z cenną gotycką polichromią to jedyny tego rodzaju zabytek na ziemiach polskich.

Kościół p.w. Św. Szymona i Judy Tadeusza w Gnojewie

Jest jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych na Żuławach Wiślanych, posiadającym ponad 670 lat. Ta świątynia katolicka ma konstrukcję szkieletową. Zachowały się tu relikty z początków budowy, czyli pierwszej połowy XIV w.: fragmenty ścian od południa i wschodu,  ściana wschodnia bogato dekorowana charakterystycznymi dla gotyku blendami. Na drewnianym stropie zachowały się resztki malowideł i łacińskich inskrypcji oraz fragment sklepienia gwiaździstego.

Kościół filialny Św. Szymona i Judy w Gnojewie

Neogotycki kościół pomocniczy w Gnojewie. Służy katolikom od 1819 roku, po przejęciu przez ewangelików gotyckiego kościoła. Ze względu na częściową ruinę kościoła gotyckiego, świątynia neogotycka pełni rolę kościoła pomocniczego.

Kościół Parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kończewicach

Gotycki kościół wolnostojący stoi w zachodniej części wsi. Jest to budowla orientowana, posadowiona na ceglanych fundamentach, trzynawowa z wydzielonym prezbiterium. Czas powstania około 1338r. W przestrzeń nawy środkowej wbudowana jest wysoka wieża, wewnętrzna ścianą oparta na solidnych filarach o wysokości 6,30m.

Cmentarz mennonicki w Mątowach Małych

Usytuowany jest w lasku położonym wśród pól, z dala od wsi. Zachowały się w nim dwie mogiły z betonowymi obramowaniami, jeden nagrobek z fragmentem steli, bezimienna płyta oraz pozostałości sześciu nagrobków (fragmenty obudowy, tablic). Uwagę przykuwa jedyna zachowana stela z inskrypcją napisaną pięknym gotykiem. Jest to grób Marii Dych żyjącej w latach 1829-1857.

Kościół Parafialny pod wezwaniem Św. Apostołów Piotra i Pawła w Mątowach Wielkich

Gotycki kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła zbudowany został ok. 1340 r. Nad głównym wejściem do świątyni znajduje się wieża zwieńczona hełmem pokrytym drewnianym gontem. Wewnątrz zachował się barokowy, drewniany ołtarz główny z 1723 r. oraz dwa ołtarze boczne. Ołtarze posiadają bogatą dekorację rzeźbiarską. Najstarszym zabytkiem w mątowskim kościele jest rzeźba Matki Bożej Tronującej. Na uwagę zasługują rokokowe malowidła „Grupa Ukrzyżowania” oraz gotyckie rzeźby: „Pieta” oraz „Chrystus Frasobliwy”. Kościół jest ośrodkiem kultu Błogosławionej Doroty, urodzonej w Mątowach Wielkich 25 stycznia 1347 r., - patronki Pomorza, Elbląskiej Diecezji, niewiast oraz „małżeństw w potrzebie”. Świadectwa kultu Błogosławionej Doroty: feretron z wizerunkiem „Komunii świętej Doroty”, obraz na ołtarzu bocznym, który przypomina wydarzenie „przemiany serca”.

Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Miłoradzu

Jest XIV wieczną gotycką budowlą orientowaną, jednonawową, wybudowaną na planie prostokąta. W kościele uwagę przykuwa barokowy ołtarz główny ufundowany przez Kazimierza Jana z Bnina Opalińskiego. Centralne miejsce ołtarza wypełniają obrazy: Matki Boskiej oraz św. Michała Archanioła walczącego ze smokiem. Trzeci obraz przedstawia Chrzest Jezusa w Jordanie. Wnętrze kościoła zdobi rokokowa ambona z 1777 roku, którą ufundował Franz Gogolski. Najstarszymi zachowanymi zabytkami są: gotycki krucyfiks z 1398 roku – potężna polichromowana rzeźba z drewna lipowego – Chrystus Ukrzyżowany oraz gotycki dzwon datowany na 1400 rok. Po pożarze w XIX wieku kościół utracił drewnianą wieżę, którą zastąpiła drewniana dzwonnica stojąca obok.

Kościół Parafialny pw. Św. Mikołaja w Pogorzałej Wsi

Kościół w Pogorzałej Wsi został wybudowany w stylu gotyckim w 1340r. Posiada 1 wieżę, drewniany hełm wieżowy, płaski, drewniany strop, ołtarz główny i ołtarze boczne z XVIII wieku. W 1604 roku kościół został rozbudowany, a w 1829 roku przebudowany.

Cmentarz menonicki w Pogorzałej Wsi

Położony jest na północnym krańcu wsi. Zachowało się na nim 65 nagrobków, spośród których wiele zostało zniszczonych. Najstarsze zachowane nagrobki z trzema żeliwnymi krzyżami pochodzą z 1807 roku oraz 1882 roku. Ponadto zachowały się cztery rodzinne kwatery ogrodzone metalowymi płotkami. Obudowy grobów pochodzą z lat 1899-1920. Najcenniejsze nagrobki zostały wywiezione. Uwagę przykuwa odnowiony obelisk z datą 1794-1870.

Kościół Parafialny pw. Św. Jerzego w Starej Kościelnicy

Kościół został wybudowany w stylu gotyckim w XIV wieku. Posiada płaski drewniany strop, ołtarz główny i ołtarze boczne z XVII wieku oraz ambonę z XVIII wieku. Przy kościele znajduje się gotycki dzwon, który jest najstarszym wytworem sztuki ludwisarskiej na Żuławach.

Cmentarz Mennonicki w Starej Wiśle

Położony jest wśród pól, porośnięty starymi drzewami. Stanowi piękną pamiątkę dziedzictwa kulturowego, która powstała ok. XVIII wieku. Zachowało się na nim wiele betonowych nagrobków wraz z obmurowaniami i inskrypcjami. Mennonicki cmentarz stanowi namacalny ślad pobytu mennonitów na Żuławach Wiślanych.