Kliknij na mapę aby powiększyć
Ossarium w Bystrzu Gotycka kaplica cmentarna zbudowana w pierwszej połowie XIV w. dla złożenia w jednym miejscu kości poległych w wojnie trzynastoletniej (1454 - 1466). W 1590 roku zniszczona została w wyniku uderzenia pioruna. Po odbudowie kilkakrotnie remontowana, ostatni raz w 1952 r. W 1970 roku przeprowadzono prace zabezpieczające. Kaplica jest murowana z czerwonej cegły na zaprawie wapiennej. Oparta jest na rzucie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 224 na 242 cm. Zwieńczona została półkolistą kopułą z czterema ceglanymi żebrami oraz kulą. Na wewnętrznych ścianach znajdują się niezwykle cenne malowidła. Ossarium z Bystrza z cenną gotycką polichromią to jedyny tego rodzaju zabytek na ziemiach polskich.
Sanktuarium Błogosławionej Doroty w Mątowach Wielkich Gotycki kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła zbudowany został ok. 1340 r. Nad głównym wejściem do świątyni znajduje się wieża zwieńczona hełmem pokrytym drewnianym gontem. Wewnątrz zachował się barokowy, drewniany ołtarz główny z 1723 r. oraz dwa ołtarze boczne. Ołtarze posiadają bogatą dekorację rzeźbiarską. Najstarszym zabytkiem w mątowskim kościele jest rzeźba Matki Bożej Tronującej. Na uwagę zasługują rokokowe malowidła „Grupa Ukrzyżowania” oraz gotyckie rzeźby: „Pieta” oraz „Chrystus Frasobliwy”. Kościół jest ośrodkiem kultu Błogosławionej Doroty, urodzonej w Mątowach Wielkich 25 stycznia 1347 r., - patronki Pomorza, Elbląskiej Diecezji, niewiast oraz „małżeństw w potrzebie”. Świadectwa kultu Błogosławionej Doroty: feretron z wizerunkiem „Komunii świętej Doroty”, obraz na ołtarzu bocznym, który przypomina wydarzenie „przemiany serca”.Cmentarz mennonicki w Mątowach Małych
Rezerwat przyrody „Las Mątawski” Powstał z połączenia dwóch rezerwatów: Las Łęgowy nad Nogatem i Mątowy w 2005r i zajmuje powierzchnię 231,78ha. Porośnięty jest pięknym wielogatunkowym starodrzewem, mającym 160–170 lat. Wysokość drzew dochodzi do 30m. Ochroną objęto lasy łęgowe wiązowo-jesionowe oraz łęgi wierzbowo-topolowe. Główne gatunki drzew to: dąb szypułkowy, jesion, wiąz pospolity, topola biała i czarna, brzoza, grab. Gęste podszycie tworzą: leszczyna, kalina, porzeczka, bez czarny. W runie spotykamy czartawę pospolitą, kostrzewę olbrzymią, śmiałek darniowy, podagrycznik i inne. Ochronie podlegają: storczyki, paprotniki kolczyste. Imponujący pomnik przyrody stanowi grupa białych topoli zwanych „Dwunastoma Apostołami”. Te topole osiągają wysokość 30 m oraz obwód 2-5 metra. Z dwunastu drzew pozostało tylko 8, w tym dwa zostały powalone.
Kościół p.w. ŚŚ. Szymona i Judy Tadeusza w Gnojewie Jest jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych na Żuławach Wiślanych, posiadającym ponad 670 lat. Ta świątynia katolicka ma konstrukcję szkieletową. Zachowały się tu relikty z początków budowy, czyli pierwszej połowy XIV w.: fragmenty ścian od południa i wschodu, ściana wschodnia bogato dekorowana charakterystycznymi dla gotyku blendami. Na drewnianym stropie zachowały się resztki malowideł i łacińskich inskrypcji oraz fragment sklepienia gwiaździstego. Cmentarz ewangelicki w Pogorzałej WsiZ Położony jest na północnym krańcu wsi. Zachowało się na nim 65 nagrobków, spośród których wiele zostało zniszczonych. Najstarsze zachowane nagrobki z trzema żeliwnymi krzyżami pochodzą z 1807 roku oraz 1882 roku. Ponadto zachowały się cztery rodzinne kwatery ogrodzone metalowymi płotkami. Obudowy grobów pochodzą z lat 1899-1920. Najcenniejsze nagrobki zostały wywiezione. Uwagę przykuwa odnowiony obelisk z datą 1794-1870.
Kościół p.w.św. Michała Archanioła w Miłoradzu Jest XIV wieczną gotycką budowlą orientowaną, jednonawową, wybudowaną na planie prostokąta. W kościele uwagę przykuwa barokowy ołtarz główny ufundowany przez Kazimierza Jana z Bnina Opalińskiego. Centralne miejsce ołtarza wypełniają obrazy: Matki Boskiej oraz św. Michała Archanioła walczącego ze smokiem. Trzeci obraz przedstawia Chrzest Jezusa w Jordanie. Wnętrze kościoła zdobi rokokowa ambona z 1777 roku, którą ufundował Franz Gogolski. Najstarszymi zachowanymi zabytkami są: gotycki krucyfiks z 1398 roku – potężna polichromowana rzeźba z drewna lipowego – Chrystus Ukrzyżowany oraz gotycki dzwon datowany na 1400 rok.